Het moment dat je lichaam zegt: "Genoeg!"
Gedurende je hele leven ondergaat je lichaam grote en kleine trauma's. De grote trauma's zijn gemakkelijk te herinneren. Maar de kleintjes zijn vaak dingen die je niet eens als trauma's beschouwt: een val waarvan je binnen een week herstelt, een steek in je rug als je naar de achterbank van de auto reikt, een stijve nek nadat je in een vreemde positie hebt geslapen. Elke keer compenseert je lichaam: om pijn te voorkomen, de kracht van een klap of val te absorberen, een slechte houding te ondersteunen of een nieuwe bewegingsbeperking te omzeilen. Het vindt het pad van de minste weerstand. Na verloop van tijd neem je de compensaties op in je dagelijks bewegingspatroon.
Misschien beweeg je anders om pijn te voorkomen, of vermijd je bepaalde posities helemaal. Je merkt misschien niet eens je 'nieuwe normale'. In je lichaam zijn de effecten van compensatie voor jou misschien minder duidelijk. Je interne structuren (je botten, spieren, organen, bindweefsel en zenuwen) kunnen nu bewegen en functioneren op manieren waarvoor ze nooit waren ontworpen, maar zonder voor de hand liggende problemen te veroorzaken. Bij elk trauma past je lichaam zich aan ... en past het zich nog meer aan ... compensatie bovenop compensatie, totdat het er geen opties meer heeft.
Dat is wanneer er iets specifieks gebeurt, wat iemand naar de fysiotherapeut brengt. Je reikt bijvoorbeeld in de kofferbak van je auto om een tas op te tillen en je rug 'schiet erin'. Maar het is niet de enige beweging dat je hebt gemaakt, het is de opeenstapeling van compensaties. Dit laatste moment is gewoon je lichaam, dat zegt: "Genoeg!"
Wat beïnvloedt je fascia, beïnvloedt alles.
Om te begrijpen wat er echt in je lichaam gebeurt, moet je begrijpen hoe jouw fascia werkt. Het is het belangrijkste compensatiemechanisme van je lichaam. Fascia is het bindweefsel dat door je hele lichaam loopt. Het is een dicht, elastisch web dat je botten, organen, spieren, zenuwen en bloedvaten ondersteunt, verbindt en scheidt. Het verbindt elk deel van jou met elk ander deel van jou. Het is dus niet verwonderlijk dat het een integrale rol speelt in je genezingsproces.
Je fascia kan bijvoorbeeld dikker en sterker worden in één richting om de ondersteuning voor een beschadigd lichaamsdeel te vergroten, terwijl het in een andere richting langer wordt om een nieuwe positie aan te nemen. Maar naarmate het uitrekt of strakker wordt, beïnvloedt het alle onderling verbonden structuren in zijn web. Het kan spanningslijnen creëren, druk uitoefenen op bloedvaten en zenuwen en spieren dwingen om op nieuwe manieren te werken. Dit is hoe trauma aan een deel van je lichaam elders pijn of chronische irritatie kan veroorzaken.
De fascia werkt ook als schokdemper. Wanneer je valt, een klap opvangt tijdens een spel of opgeschud wordt door een auto-ongeluk, verdeelt jouw fascia de kracht van de impact over je lichaam om jouw organen te beschermen - en niet altijd op een voorspelbare manier. Hoewel dit in zekere zin een goede zaak is, kan het ook mogelijk nadelige effecten veroorzaken ergens verderop in de keten. Het oorspronkelijke letsel kan later optreden als pijn in een ander deel van je lichaam.
Trauma kan zich door je lichaam voortbewegen.
Het kan nuttig zijn om de afbeelding van een spinnenweb te gebruiken om te visualiseren hoe je fascia de effecten van trauma door je hele lichaam overbrengt. We weten allemaal dat wanneer we aan de ene kant van een spinnenweb trekken, het de vorm van de andere kant vervormt. In feite verandert het de vorm van het web langs alle spanningslijnen die we met onze trekactie creëren.
Hetzelfde gebeurt in de fascia. Er treedt een beschadiging op of er ontstaat een beperking in een gebied en het effect golft langs lijnen van spanning naar andere lichaamsdelen en verstoort de balans. Dit verklaart waarom bijvoorbeeld een harde achterwaartse val op je bekken in eerste instantie pijn in uw onderrug kan veroorzaken, maar later verschijnt als een probleem met de boven-rug of nek.
Tensegrity: het principe achter mijn aanpak.
Tensegrity is een combinatie van de woorden "spanning" en "integriteit"(vanuit het Engels vertaald). Het is een structureel principe in de architectuur dat het meest passende model biedt om te illustreren hoe je fascia en interne structuren samenwerken. Bekijk dit video van Thomas Myers, om dit principe in actie te zien.
Hoe verhoudt je lichaam zich tot een tensegrity-model? De botten in je lichaam drijven in een zee van zacht weefsel - ze worden op hun plaats gehouden door spanning van je spieren en fascia. De vorm van je lichaam wordt niet behouden door stijve gewrichten en compressie als een huis, maar door deze balans van spanning over je hele lichaam.
Als je zou spelen met een tensegrity-model, zou je meteen zien hoe je fascia en andere interne structuren reageren als je geblesseerd raakt. Druk op (verwond) een van deze modellen - losgekoppelde staven (botten) bij elkaar gehouden in een driedimensionale vorm (je lichaam) met elastische koorden (spieren en fascia) - en je ziet dat het model overal vervormt. Het barst niet op het punt van de hoogste compressie zoals een huis dat zou doen. In plaats daarvan verspreidt de kracht zich over het model en concentreert of breekt op het zwakste punt. Rek het model uit en alles strekt zich uit. Waar gaat het kapot? Nogmaals, op het zwakste punt waar je, om ons terug te brengen naar het menselijk lichaam, pijn voelt of disfunctie ervaart.
Hoe helpt dit principe jouw fysieke klachten op te lossen?
In een notendop, het betekent dat wanneer ik, als fysiotherapeut, de oorzaak van je probleem zoek met behulp van de principes van tensegrity, ik langs spanningslijnen in je lichaam zal kijken. Omdat de plaats waar je de pijn voelt, niet noodzakelijk de bron is.
De oorzaak van je pijn kan de plaats zijn waar je lichaam voor het eerst werd beschadigd, of het kan op een zwak punt zijn dat geen verband lijkt te hebben. Daarom kies ik voor een 'hele lichaamsbenadering tijdens je behandeling. Ik onderzoek niet alleen de plaats waar je symptomen verschijnen, ik zoek ook naar de bron, zodat ik je probleem duurzaam kan oplossen.
Tensegrity and your fascia: a “whole body” approach to treatment. Blog by Bob Fong (Jericho physio), November 28, 2016